श्री गजानन विजय ग्रंथ – अध्याय सोळावा

॥ श्रीगणेशाय नमः ॥

जयजयाजी परशुधरा । हे जमदग्नीच्या कुमारा ।
परशुरामा परमेश्वरा । आतां उपेक्षा करूं नको ॥ १॥

तूं सहस्त्रार्जुनातें दंडून । केलें द्विजांचें संरक्षण ।
ब्राह्मणांचा अपमान । सहन झाला नाहीं तुला ॥ २॥

आतां मात्र डोळे मिटिसी । कां रे देवा ब्राह्मणांविशीं? ।
काय आहे लागली तुसी । गाढ निद्रा येधवां ॥ ३॥

म्हणून डोळे मिटूं नका । स्वस्थ ऐसें बसूं नका ।
आणीबाणीचा प्रसंग देखा । आहे हरी सांप्रत ॥ ४॥

तुझ्या वशिल्यावांचून । अवघीं कृत्यें आहेत शीण ।
आर्यसंस्कृतीचें रक्षण । होणें नाहीं तुझ्याविण ॥ ५॥

गजाननमाया अघटित । कोण जाणें तिजप्रत ।
महाराजांचा एक भक्त । पुंडलिक नामें मूंडगांवीं ॥ ६॥

हा शेगांवची करी वारी । समर्थाविषयीं प्रेम भारी ।
हमेश त्यांचें चिंतन करी । एकाग्रशा मनानें ॥ ७॥

त्याच गांवीं भागाबाई । एक ठाकरीण होती पाही ।
निष्ठा तिची एक्याही । ठिकाणासीं बसत नसे ॥ ८॥

ती दांभिक होती फार । सदा दंभाचा बाजार ।
भरवून भोंदी नारीनर । हाच धंदा तियेचा ॥ ९॥

ती बोलली पुंडलिकाला । तुझा जन्म वाया गेला ।
कां कीं तूं नाहीं केला । सद्गुरु तो आपणांतें ॥ १०॥

गजाननाच्या वार्‍या करिसीं । सद्गुरु त्याला मानिसी ।
परी त्यानें सांग तुसी । मंत्र कानीं कथिला कां? ॥ ११॥

अरे विधीवांचून । गुरु न होत कधीं जाण ।
शेगांवचा गजानन । वेडापिसा साच असे ॥ १२॥
तुझा ताप बरा झाला । म्हणून तूं मानिसी त्याला ।
या काकतालीयन्यायाला । बळी पुंडलिका पडूं नको ॥ १३॥

‘ गिन गिन गणातें ‘ हें भजन । पिशापरी आचरण ।
कोणाचेंही खाई जाण । ऐसा मुळीं भ्रष्ट तो ॥ १४॥

म्हणून तुला सांगतें । चाल अंजनगांवातें ।
केजाजीच्या शिष्यातें । आपण दोघे गुरु करूं ॥ १५॥

उद्यां त्यांचें कीर्तन । अंजनगांवीं असे जाण ।
तें ऐकावया कारण । उठून जाऊं प्रातःकाळीं ॥ १६॥

गुरु असावा महाज्ञानी । चातुर्य-शास्त्र-चिंतामणी ।
गुरु असावा परमगुणी । भक्तिपथातें दावितां ॥ १७॥

यांतील लक्षण एकही । गजाननाच्या नसे ठायीं ।
म्हणून वेळ न करी कांहीं । चाल अंजनगांवांतें ॥ १८॥

तो भोकरे पुंडलिक । होता मनाचा भाविक ।
भागीच्या भाषणें देख । चित्त त्याचें घोटाळलें ॥ १९॥

त्यानें ऐसा विचार केला । उदईक अंजनगांवाला ।
जाऊं कीर्तन ऐकण्याला । पुढचा विचार पुढें करूं ॥ २०॥

ऐसा विचार करून । भागीसी बोलला जाण ।
अंजनगांवालागून । चाल येतों तुझ्यासवें ॥ २१॥

दोघांचा विचार झाला । पुंडलिक रात्रीं स्वस्थ निजला ।
तों तीन प्रहर रात्रीला । काय घडलें तें ऐका ॥ २२॥

पुंडलिकाच्या समोर । एक पुरुष दिगंबर ।
उभा राहिला साचार । थेट समर्थांच्या परी ॥ २३॥

पुरुष म्हणे रे पुंडलिका । अंजनगांवासी जातोस कां? ।
गुरु करायातें निका । त्या भागीच्या सल्ल्यानें ॥ २४॥

जातोस तरी जावें त्वरित । त्याचें नांव काशीनाथ ।
तेथें जातां फिटेल भ्रांत । तुझी वेड्या निश्चयें ॥ २५॥

कानांत कांहीं बोलला । म्हणून कां तो गुरु झाला ।
लोक कानगोष्टीला । किती तरी करतात ॥ २६॥

मग ते एकमेकांचे । काय गुरु होती साचे ।
नादीं दंभाचाराचे । त्वां पुंडलिका पडूं नये ॥ २७॥

तूं इकडे करी कान । मंत्र देतों तुजकारण ।
‘ गण गण ‘ ऐसें बोलून । महाराज स्तब्ध जहाले ॥ २८॥

आणखी काय आहे आस । ती मी आज पुरवीन खास ।
ऐसे ऐकतां पुंडलिकास । आनंद अति जाहला ॥ २९॥

पाहूं लागला निरखून । स्वप्नीं त्या पुरुषालागून ।
तों पाहिलें गजानन । शेगांवचे स्वामी पहा ॥ ३०॥

पुंडलिक म्हणे गुरुराया । पादुका द्या ह्या मला सदया ।
नित्य पूजा करावया । यावीण आणखी आस नसे ॥ ३१॥

बरें उद्या दोन प्रहर । दिवस येतां साचार ।
पादुकांची पूजा कर । ह्या मी दिधल्या घेई तुला ॥ ३२॥

पादुका त्या घ्यावयाला । स्वप्नीं पुंडलिक उठून बसला ।
तोंच आली तयाला । साक्षात् जागृति श्रोते हो ॥ ३३॥

जागा होऊनी सभोंवार । पाहूं लागला साचार ।
तो कोणीच दिसेना अखेर । नाहीं पत्ता पादुकांचा ॥ ३४॥

उलगडा कांहीं होईना । संशय मनींचा जाईना ।
म्हणे स्वामींच्या भाषणा । बाट न लागला आजवरी ॥ ३५॥

स्वप्नीं येऊन दर्शन । त्यांनीं दिलें मजकारण ।
कशी भागी ठाकरीण । तेंही स्वप्नीं कथन केलें ॥ ३६॥

तैसेंच उद्यां दोन प्रहरीं । पादुकांची पूजा करी ।
ऐसें बोलले साक्षात्कारी । त्याचा समजूं काय अर्थ? ॥ ३७॥

किंवा नव्या पादुका करून । म्यां करावें पूजन ।
ऐसें त्यांचें आहे मन । हें कांहीं कळेना ॥ ३८॥

मी पदींच्या मागितल्या । पादुका त्या होत्या भल्या ।
त्याच त्यांनीं मसी दिल्या । मग नव्या घेऊं कशास? ॥ ३९॥

ऐसें नाना तर्क करी । पुंडलिक आपल्या अंतरीं ।
तों इतक्यांत आली घरीं । भागी ठाकरीण बोलावण्या ॥ ४०॥

अंजनगांवीं चाल आतां । मोक्ष गुरू करण्याकरितां ।
दिसूं लागला आहे आतां रस्ता । अरुणोदयाचे प्रकाशें ॥ ४१॥

पुंडलिक म्हणे भागाबाई । मी कांहीं येत नाहीं ।
मर्जी असल्यास तूंच जाई । अंजनगांवाकारणें ॥ ४२॥

मीं जो एकदां गुरु केला । श्रीगजानन महाराजाला ।
तो न आतां सोडी भला । हाच माझा निश्चय ॥ ४३॥

तें ऐकतां भागाबाई । अंजनगांवास गेली पाही ।
आतां मुंडगांवाचें ठाईं । काय झालें तें ऐका ॥ ४४॥

झ्यामसिंग रजपूत । गेला होता शेगांवांत ।
दर्शन स्वामींचें घेण्याप्रत । दोन दिवस याच्या आधीं ॥ ४५॥

तो जेव्हां मूंडगावाला । येण्या परत निघाला ।
तईं बाळाभाऊला । ऐसें बोलले महाराज ॥ ४६॥

या पादुका पुंडलिकासी । द्याया देई याच्यापासी ।
समर्थ आज्ञा होतां ऐसी । तैसेंच केलें बाळानें ॥ ४७॥

करीं घेऊन पादुका । झ्यामसिंगास बोलला देखा ।
भोकरे जो का पुंडलिका । तुमच्या गांवींचा असे हो ॥ ४८॥

त्यास ह्या द्या नेऊन । करायासी पूजन ।
तें झ्यामसिंगें ऐकून । पादुका घेतां जहाला ॥ ४९॥

झ्यामसिंग आला मुंडगांवांत । तों पुंडलिक भेटला वेशींत ।
पुसूं लागला त्याप्रत । कुशलवृत्त समर्थांचें ॥ ५०॥

प्रसाद मला द्यावयासी । कांहीं दिला का तुम्हांपासी? ।
हें ऐकतां झ्यामसिंगासी । महदाश्चर्य वाटलें ॥ ५१॥

सवें घेऊन पुंडलिकाला । झ्यामसिंग घेऊन घरीं गेला ।
खोदून विचारूं लागला । तूं ऐसें कां विचारिलें? ॥ ५२॥

पुंडलिकानें स्वप्नाची । गोष्ट त्याला कथिली साची ।
ती ऐकतां झ्यामसिंगाची । भ्रांति नष्ट झाली हो ॥ ५३॥

लगेच पादुका काढिल्या । पुंडलिकाच्या हातीं दिल्या ।
त्याच अजून आहेत भल्या । मुंडगांवांत त्याच्या घरीं ॥ ५४॥

दोन प्रहरीं पूजन । पुंडलिकानें केलें जाण ।
मनोभावें करून । त्या प्रसादी पादुकांचें ॥ ५५॥

पहा श्रोते खरें संत । सांभाळिती आपुलें भक्त ।
आडमार्गानें किंचित्‍ । जाऊं न देती तयांला ॥ ५६॥

निज भक्ताचे मनोरथ । समर्थ कैसे पुरवितात ।
तें येईल ध्यानांत । या कथेतें ऐकतां ॥ ५७॥

एक माध्यंदिन ब्राह्मण । कवर राजाराम म्हणून ।
होता धंदा करून । अकोल्यांत सराफीचा ॥ ५८॥

सोने चांदी भुसार । घेणें देणें साचार ।
मध्यम प्रतीचा सावकार । हा राजाराम कवर असे ॥ ५९॥

या राजारामाप्रती । महाराजाची होती भक्ती ।
म्हणून त्याची संतती । मानूं लागली समर्था ॥ ६०॥

या कवराकारण । दोन पुत्र होते जाण ।
गोपाळ त्र्यंबक म्हणून । लव्हांकुशांसारिखे ॥ ६१॥

कनिष्ठ पुत्र त्र्यंबकाप्रती । भाऊस व्यवहारीं बोलती ।
तो हैद्राबादेप्रती । गेला डाँक्टरी शिकावया ॥ ६२॥

लहानपणापासून । भाऊस होतें देवध्यान ।
म्हणजे त्र्यंबकालागून । हें येथें विसरूं नका ॥ ६३॥

कांहीं संकट पडल्यावरी । तो समर्थांचा आठव करी ।
राहून त्या भागानगरीं । मुसा नदीच्या कांठाला ॥ ६४॥

एवंच भाऊ भक्तिमान । होता लहानपणापासून ।
त्याचें दैवत गजानन । स्वामी शेगांवग्रामींचें ॥ ६५॥

तो सुटीमाजीं आला घरीं । इच्छा उपजली अंतरीं ।
जाऊनिया शेगांवनगरीं । जेवूं घालावें महाराजा ॥ ६६॥

पदार्थ त्यांच्या आवडीचे । करोनिया सर्व साचे ।
परी हें कैसें व्हावयाचें? । हाच विचार पडला कीं ॥ ६७॥

भाऊ म्हणे गुरुनाथा । काय तरी करूं आतां ।
मरून गेली माझी माता । लहानपणींच दयाळा ॥ ६८॥

घरीं माझें नाही कोणी । एक बंधूची कामिनी ।
जिचें नांव आहे नानी । स्वभाव तापट तियेचा ॥ ६९॥

माझ्या आहे ऐसें मनीं । आपण करावी मेजवानी ।
आपुल्या आवडीचे करोनी । पदार्थ सारे गुरुराया! ॥ ७०॥

भाकरी ती ज्वारीची । कांदा भाजी आंबाड्याची ।
ऊन पिठलें हिरवी मिर्ची । ऐसें तयार करावें ॥ ७१॥

हे पदार्थ करण्याला । सांगूं कसा मी भावजईला? ।
हट्ट एक करण्याला । माता तेंच स्थान असे ॥ ७२॥

ऐसा विचार करीत । भाऊ राहिला निवांत ।
तों कांहीं कामानिमित्त । नानी आली ते ठायां ॥ ७३॥

नानी दिराला बोलली । चिंता कशाची लागली? ।
मुखश्री ती म्लान झाली । तुमची कशानें ये वेळां? ॥ ७४॥

भाऊ वदे दीनवाणी । काय तुला सांगूं वहिनी? ।
माझे जे कां आले मनीं । विचार ते ये वेळां ॥ ७५॥

पूर्ण सत्तेवांचून । मनोरथ ना होती पूर्ण ।
म्हणून तुला सांगून । काय करणें आहे गें ॥ ७६॥

नानी म्हणे त्यावर । सांगून पहा एकवार ।
तूं माझा धाकटा दीर । मशीं पडदा ठेवूं नये ॥ ७७॥

ज्येष्ठ भ्राता पित्यापरी । तत् कांता माय खरी ।
मानिली पाहिजे साजिरी । तें तुम्ही जाणतसा ॥ ७८॥

तें ऐकून भाऊ हंसला । नानीप्रती बोलता झाला ।
नानी माझ्या मनाला । आज ऐसें वाटतें ॥ ७९॥

गजाननाच्या आवडीचे । सर्व पदार्थ करून साचे ।
आहेत मला न्यावयाचे । त्यांना द्याया शेगांवीं ॥ ८०॥

तें तूं जरी करशील । तरी तुलाही लागेल ।
पुण्य आणि होईल । काम माझें त्यायोगें ॥ ८१॥

तें ऐकतां बोले नानी । दिराप्रती हास्यवदनीं ।
यासाठींच कां हो मनीं । सचिंत तुम्हीं बैसलात? ॥ ८२॥

सांगा आहे काय कारणें । मजला स्पष्ट शब्दानें? ।
कांहीं ना आपुल्या गेहीं उणें । कृपेनें गजाननाच्या ॥ ८३॥

मग भाऊनें सर्व कांहीं । निवेदन केलें तिला पाही ।
तीही लागली लवलाही । आनंदानें स्वयंपाका ॥ ८४॥

भाजी चून भाकर । हिरव्या मिरच्या ओंजळभर ।
ठेविल्या आणून समोर । आपुल्या त्या दिराच्या ॥ ८५॥

भाकरी तीन, कांदे तीन । हरभर्‍याचें चून जाण ।
लोणी ठेविलें माखून । प्रत्येक त्या भाकरीला ॥ ८६॥

नानी म्हणाली दिराला । जा आतां शेगांवाला ।
वेळ थोडका राहिला । आहे पाहा गाडीस ॥ ८७॥

ती गाडी चुकल्यावरी । वाया जाईल तयारी ।
भोजनाच्या वेळेवरी । गेलांत तरी उपयोग ॥ ८८॥

ऐसेम नानीं बोलतां । भाऊ निघाला तत्त्वतां ।
पुसूनियां आपुल्या ताता । येतां झाला स्टेशनासी ॥ ८९॥

तों गाडी बाराची । निघूनियां गेली साची ।
तेणें चित्तवृत्ति भाऊची । होती झाली शोकाकुल ॥ ९०॥

अति हिरमोड त्याचा झाला । पाणी आलें लोचनांला ।
म्हणे महाराज कां हो केला । अव्हेर माझा ये कालीं? ॥ ९१॥

मी मुळींच हीन दीन । कोठून घडावें मला पुण्य? ।
आम्हां कावळ्यांकारण । लाभ केवीं मानसाचा ॥ ९२॥

अक्षम्य ऐसी कोणती । चुकी झाली माझ्या हातीं ।
म्हणून माझी गुरुमूर्ति । गाडी चुकली ये वेळां? ॥ ९३॥

हाय हाय हे दुर्दैवा! । त्वां माझा साधिला दावा ।
माझ्या करीं गुरुसेवा । घडूं न दिली आज तूं ॥ ९४॥

ही माझी शिदोरी । ऐशीच आज राहिली जरी ।
नाहीं करणार भोजन तरी । सत्य सत्य त्रिवाचा ॥ ९५॥

गुरुराया कृपारासी । नका उपेक्षूं लेंकरासी ।
ही शिदोरी सेवण्यासी । यावें धांवून सत्वर ॥ ९६॥

थोर आपुला अधिकार । क्षणांत पहातां केदार ।
मग या या येथवर । कां हो अनमान करितसां? ॥ ९७॥

मी न आज्ञा तुम्हां करितों । प्रेमानें हांका मारितों ।
म्हणूनियां हा न होतो । अपमान तुमचा यत्किंचित् ॥ ९८॥

तीन घंटे अजून । अवकाश गाडीकारण ।
तोंवरी आपुलें भोजन । होईल ऐसें वाटतें ॥ ९९॥

ऐसा विचार करीत । तेथेंच बैसला उपोषित ।
चतुर्थ प्रहरीं शेगांवांत । आला तिहीच्या गाडीनें ॥ १००॥

कवर गेला दर्शना । तईं तो योगीराणा ।
न करितां भोजना । बसला होता आसनीं ॥ १॥

नैवेद्याची अतोनात । ताटें होतीं मठांत ।
पक्वान्नांनीं परिप्लुत । तीं वर्णावी कोठवरी? ॥ २॥

कोणाच्या जिलब्या घीवर । कोणाचा तो मोतीचूर ।
कोणाची ती नुसती खीर । श्रीखंड पुर्‍या कोणाच्या ॥ ३॥

परी त्या नैवेद्याला । समर्थांनीं ना स्पर्श केला ।
वरच्यावरी ताटाला । बाळा आणून ठेवीं पुढें ॥ ४॥

आणि म्हणे हें करा ग्रहण । गेला एक वाजून ।
आपुलें न झाल्या जेवण । प्रसाद भक्तां मिळतो कसा? ॥ ५॥

त्यांची ते वाट पाहती । करण्या आपणां विनंति ।
त्यांची नसे होत छाती । म्हणून मी बोललों ॥ ६॥

तैं महाराज म्हणती थांब जरा । आग्रह नको करूंस खरा ।
आज भोजन चौथे प्रहरा । माझें होणार आहे रे ॥ ७॥

मर्जी असल्यास थांबावें । ना तरी खुशाल जेवावें ।
नैवेद्य घेऊनि घरा जावें । पर्वा नाही त्याची मला ॥ ८॥

ऐसा प्रकार तेथें झाला । तों इतुक्यांत भाऊ आला ।
समर्थ पाहतां आनंदला । भाऊ आपल्या मानसीं ॥ ९॥

दुरावलेली माय जेवीं । बाळकें दृष्टि पहावी ।
झालें असे पहा तेवीं । भाऊ कवराकारणें ॥ ११०॥

समर्थासी नमस्कार । केला साष्टांग साचार ।
उभा राहिला जोडोनी कर । वाट पाहत आज्ञेची ॥ ११॥

त्या भाऊस पाहून । समर्थें केलें हास्यवदन ।
बरेंच दिलेंस आमंत्रण । ही कां वेळ जेवण्याची? ॥ १२॥

तुझ्या भाकेंत गुंतलों । मी उपोषित राहिलों ।
नाहीं अजून जेवलों । आण तुझी शिदोरी ॥ १३॥

ऐसें महाराज बोलतां । हर्षलासे कवर चित्ता ।
म्हणे काय करूं गुरुनाथा । गाडी चुकली बाराची ॥ १४॥

कवरास म्हणे बाळाभाऊ । आतां नको दुःखित होऊं ।
काय आणलें आहेस पाहूं? । समर्थासी जेवावया ॥ १५॥

ऐसें ऐकतां सत्वरीं । कांदे भाजी भाकरी ।
कवरानें ठेविल्या समोरी । स्वामी गजाननाच्या ॥ १६॥

त्यांतील भाकरी दोन । समर्थें केल्या भक्षण ।
एकीची तो प्रसाद म्हणून । अवघ्या भक्तां वांटिली ॥ १७॥

तो प्रकार पहातां । आश्चर्य झालें समस्तां ।
कळली स्वामींची योग्यता । खरेच भक्तवत्सल ते ॥ १८॥

जेवीं हस्तिनापुरांत । भगवंतानें ठेविला हेत ।
सोडून पक्वानाप्रत । विदुराच्या हुलग्यांवरी ॥ १९॥

तैसेंच येथें आज झालें । आमचें पक्वान्न नाहीं रुचलें ।
भाकरीवरी गुंतलें । चित्त कवराच्या स्वामींचें ॥ १२०॥

भाऊंनीही घेतला । सनर्थप्रसाद शेगांवला ।
सद्भाव येथें उदेला । तेथें ऐसेंच होणार ॥ २१॥

समर्थ बोलले कवरासी । जा आतां अकोल्यासी ।
पास होशील पुढचे वर्षी । तूं डाँक्टरी परीक्षेंत ॥ २२॥

भाऊ म्हणे गुरुराया । आपुली असूं द्यावी दया ।
यांविण दुसरें मागावया । मी न आलों ये ठाया ॥ २३॥

आपुले हे दिव्य चरण । हेंच माझें धनमान ।
सर्वदा घडो चिंतन । आपल्या दिव्य मूर्तीचें ॥ २४॥

ऐसें बोलून अकोल्याला । भाऊ कवर निघून गेला ।
समर्थ आपल्या भक्ताला । नुपेक्षिती कधींही ॥ २५॥

शेगांवींचा राहणार । तुकाराम शेगोकार ।
एक होता भाविक नर । कृषिकर्म करीतसे ॥ २६॥

घरची गरीबी होती खरी । काम करोनी शेतांतरीं ।
अस्तमानाचे अवसरीं । दर्शना यावें मठांत ॥ २७॥

चिलीम द्यावी भरून । घ्यावें पदाचें दर्शन ।
कांहीं वेळ बसून । जावें पुन्हां शेतांतें ॥ २८॥

ऐसा नित्यक्रम तयाचा । बहुत दिवस चालला साचा ।
घाला विचित्र दैवाचा । तो न कोणा सोडितसे ॥ २९॥

जें जें असेल दैवांत । तें तें श्रोते घडून येत ।
एके दिनीं शेतांत । असतां तुकाराम आपुल्या ॥ १३०॥

तों एक आला शिकारी । बंदुक ज्याच्या खांद्यावरी ।
नेम धरून ससे मारी । छरे घालून बंदुकींत ॥ ३१॥

ती प्रभातीची होती वेळा । सूर्य नुकतां उदयाला ।
तुकाराम होता बसला । आपल्या शेंती शेकत ॥ ३२॥

तों त्याच्या मागें कुपाटिला । एक होता बसलेला ।
ससा शुभ्र तोचि पडला । शिकार्‍याच्या दृष्टीसी ॥ ३३॥

त्याची शिकार करण्या भली । शिकार्‍यानें आपुली ।
नेम धरून झाडिली । खांद्यावरील बंदुक ॥ ३४॥

त्यायोगें ससा मेला । एक छरा लागला ।
त्या तुकाराम माळ्याला । कानामागें अवचित ॥ ३५॥

छरा मोठा जोरदार । मस्तकीं शिरला अखेर ।
थकले अवघे डाँक्टर । प्रयोग करून त्याचेवरी ॥ ३६॥

कांहीं केल्या निघेना । छरा तो डाँक्टरांना ।
होऊं लागल्या यातना । तुकारामासी अतिशय ॥ ३७॥

मस्तक दुखे अहोरात्र । निद्रा न लागे किंचित ।
नवस सायास केले बहुत । परी गुण येईना ॥ ३८॥

ऐशाही अवस्थेंत । यावें त्यानें मठांत ।
एके दिवशीं तो समर्थांचा एक भक्त । ऐसें बोलला तयाला ॥ ३९॥

डाँक्टर वैद्य सोडा आतां । साधूचिया सेवेपरता ।
नाहीं उपाय कोणता । उत्तम या जगामध्यें ॥ १४०॥

कृपा त्यांची झाल्यास । चुकेल हा तुझा त्रास ।
झाडीत जा आसपास । या मठाच्या नित्य तूं ॥ ४१॥

तेव्हां सेवा ही घडेल । पुण्य़ तेंही लाधेल ।
कृपा झाल्या होशील । त्रासापासून मोकळा ॥ ४२॥

मात्र आपुल्या पित्यावरी । दांभिकतेनें हें ना करी ।
शुध्द भाव अंतरीं । सर्वकाळ धरावा ॥ ४३॥

तें तुकारामासी मानवलें । झाडणें त्यानें सुरूं केलें ।
अवघ्या मठास ठेविलें । स्वच्छ त्यानें आरशापरी ॥ ४४॥

ऐसीं चौदा वर्षें झालीं । तुकारामाई सेवा भली ।
तईं गोष्ट घडून आली । ऐशा रीतिं श्रोते हो ॥ ४५॥

झाडतां झाडतां कानांतून । छरा पडला गळून ।
जैसी कांती भोकरांतून । दावितां सुटे आंठोळी ॥ ४६॥

तैसें साच येथें झालें । छरा पडतां थांबलें ।
दुखावयाचें मस्तक भलें । ऐसा प्रभाव सेवेचा ॥ ४७॥

ही सेवा झाडण्याची । अखेरपर्यंत केली साची ।
प्रचीतिवीण कवणाची । परमार्थीं न निष्ठा बसे ॥ ४८॥

ती एकदां बसल्यावर । मग मात्र होते स्थिर ।
संतसेवा महाथोर । हे भाविक जाणती ॥ ४९॥

स्वस्ति श्रीदासगणूविरचित । हा गजाननविजय नामें ग्रंथ ।
तारक होवो भाविकांप्रत । भवसिंधुमाझारीं ॥ १५०॥

शुभं भवतु ॥ श्रीहरिहरार्पणमस्तु ॥

॥ इति षोडशोऽध्यायः समाप्तः ॥

(PDF) Download श्री गजानन विजय ग्रंथ – अध्याय सोळावा

श्री गजानन विजय ग्रंथ – अध्याय सतरावा वाचण्यासाठी येथे क्लिक करा.